Speechen tijdens een uitvaart is bijzonder, maar vaak ook lastig. Van de voorbereiding tot de uitvoering: spreken voor een groep mensen terwijl er allerlei emoties door je heen gaan is niet niks. Uitvaartbegeleider Maurice van Zijl weet uit ervaring inmiddels waar je als nabestaande op kunt letten en hoe je ervoor zorgt dat je woorden zoals bedoeld overkomen bij de aanwezigen. Dit zijn zijn tips voor een speech tijdens de uitvaart.
Tijdens bijna elke uitvaart worden speeches voorgedragen. Vaak doen nabestaanden dat zelf, als ze het te moeilijk vinden kunnen wij het verhaal namens hen vertellen. Soms zijn mensen te geëmotioneerd en vinden het extra spannend om voor een (grote) groep hun verhaal te doen. Alles wat opgeschreven staat kan een ander ook overbrengen. Of je nu zelf wil speechen of het door een ander laat doen, het gaat erom dat je verhaal overkomt zoals jij het wil.
1. Bedenk een verhaallijn
Wat wil je vertellen aan de aanwezigen? Wordt het een wat meer chronologische opsomming van hoe het leven van de overledene is verlopen of deel je een persoonlijk verhaal over een bijzondere, grappige of waardevolle gebeurtenis? Als er maar een lijn zit in wat je wil vertellen. Je kunt dan tijdens je verhaal best af en toe terugpakken op iets wat langer geleden heeft plaatsgevonden. Sluit af met een persoonlijke overdenking van wat je zo aan de overledene waardeerde of wat je gaat missen.
Om aanwezigen geboeid te houden tijdens je speech is het goed om je te realiseren dat een levendige verhaallijn het beste werkt. Houd er rekening mee dat de mensen die bij het afscheid zitten vaak een groot deel van het leven van de overledene niet hebben meegemaakt.
2. Maak het niet te moeilijk voor jezelf en oefen je verhaal
Onderschat speechen tijdens de uitvaart niet. Maak het daarom niet te moeilijk voor jezelf, want er spelen al zo veel emoties mee. Luister naar je gevoel, schrijf op wat je wil vertellen en oefen dit meerdere keren. Of je nu de complete speech woord voor woord uitschrijft of met steekwoorden werkt: lees je verhaal meerdere keren thuis alvast hardop voor. Met of zonder publiek, dat maakt niet uit. Het helpt je om straks de speech over te brengen zoals je wil, met de juiste intonatie. En word je af en toe emotioneel? Dat is heel normaal, die emoties horen erbij.
3. Gebruik de taal van de overledene
Om je speech persoonlijk te maken en de aanwezigen te boeien, kun je gebruikmaken van de taal/ een woord of uitdrukking die de overledene regelmatig gebruikte. Het maakt je verhaal nog intiemer en deze woorden zijn vaak voor een groot deel van de mensen in de zaal herkenbaar. Open je speech hier bijvoorbeeld mee.
4. Neem de tijd
Probeer je verhaal rustig voor te lezen en focus je tijdens het vertellen op een vast punt ergens achter in de ruimte. Dat geeft houvast en kan voorkomen dat je overmand raakt door emoties tijdens je speech. Haal, voordat je start met vertellen, even diep adem en zoek eventueel steun door ergens met je handen op te leunen. Vraag in de dagen voor de uitvaart aan een goede bekende of hij of zij het eventueel van je wil overnemen als je niet meer verder kunt vertellen.
5. Stem meerdere speeches op elkaar af
Zijn er meerdere aanwezigen die gaan speechen? Dan is het verstandig om van tevoren met elkaar af te stemmen wat er wordt verteld. Zo voorkom je dat de speeches op elkaar lijken of dezelfde anekdotes worden herhaald. Bijzondere verhalen van verschillende aanwezigen zijn juist heel waardevol.
De uitvaartbegeleiders van Stoppelenburg geven je graag tips over het voordragen van een speech tijdens het afscheid.